Malownicze uliczki podświetlone delikatnie żarzącymi się lampkami. Świecami ustawionymi w drewnianych okiennicach, z których gdzieniegdzie wygląda jakaś uśmiechnięta twarz. Wszystko ustrojone igliwiem, drewnem i pachnącymi żywicą choinkami. A do tego roznoszący się odgłos pobrzmiewających kolęd. Tak to Trentino Alto Adige…
Tyrol ten prawdziwy, oddalony od komercyjnych jarmarków, przepełnionych stoków, zgiełku i tłumów. Odkryłam go tak na prawdę nie w Trydencie, Bolzano, czy Merano, ale w malutkim Cusano i w okolicznych mieścinkach, o których turyści jakby zapomnieli. A to one tętnią tą prawdziwą świąteczną, mroźną, tyrolską atmosferą: spokojem, ciepłem, radością i nadzieją…
Język, kultura i różnorodność
Język to kwestia, która chyba najbardziej zaskoczyła mnie w Trentino Alto Adige. Miałam wrażenie, że przyjechałam do Austrii, czy Niemiec, niż do północnej Italii. A wszystko dlatego, że…
…w południowym Tyrolu występuje aż 40 dialektów południowobawarskich. Posługują się nimi nie tylko osoby starsze, ale również młodzież! Słychać je dosłownie wszędzie: w restauracjach, barach po zmroku, muzeach, na każdej ulicy…
Ten północny region Włoch zamieszkują Niemcy, Włosi, ale też Ladynowie. Wszystkie trzy grupy językowe mają swoje własne zwyczaje i historie.
Około 70% ludności zamieszkującej ten obszar, posługuje się dialektem nawiązującym do języka niemieckiego. Wynika to z tego, że już od średniowiecza na tym terenie zamieszkiwały plemiona germańskie, alemańskie i bawarskie.
Drugą i najmłodszą grupą są oczywiście obywatele posługujący się językiem włoskiem. Ich liczba wzrastała głównie w czasach faszyzmu, za rządów Mussoliniego, dlatego bo w tym okresie starano się zitalianizować ludność.
Kuchnia
Kuchnia tyrolska z jednej strony nawiązuje do tej weneckiej, ale też austriackiej. Ze względu na odizolowanie alpejskich dolin, charakteryzuje się prostotą, przy wykorzystaniu przede wszystkim lokalnych produktów, takich jak ziemniaki, jabłka, kukurydza, produkty mleczne, ale też wszelkiego rodzaju alkohole wysokoprocentowe. Poza tym kuchnia w Trentino Alto Adige przystosowana jest zdecydowanie do niskich temperatur.
Ponadto to chyba jedyny region Włoch, w którym nie istnieje tradycyjne danie z makaronu. Przeważają tutaj:
- Zupy – najpopularniejsza, rozgrzewająca minestra d’orzo, orzetto alla trentina (zupa z kaszy jęczmiennej);
- Spatzle – to kluseczki o nieregularnych kształtach, zrobione z mąki pszennej, jajek i wody, często z dodatkiem szpinaku;
- Canederli – odpowiednik polskich knedli, z dodatkiem różnych mięs, sera, podawane często w bulionie lub z masłem i szałwią;
- Strudel – to najbardziej popularne w okresie Bożego Narodzenia, ciasto z jabłkami.
Urocze miasteczko Caldaro
Urocze miasteczko Caldaro to idealnie miejsce dla każdego, kto zmęczony jest zatłoczonymi stokami narciarskimi i jarmarkami bożonarodzeniowymi. Szczególnie na przełomie grudnia i stycznia, poczuć można tutaj niezwykłą, bajkową atmosferę świąt.
W IX wieku miejscowość była określana jako Caldare, Caldar i Caldarium, w 1184 r. jako Caltarn, w 1519 r. jako Kaltern i Kalthern i wywodzi się prawdopodobnie z łacińskiej caldaria (boiler).
Rynek wraz z otaczającymi go wąskimi alejkami, stanowi centrum miasteczka. W samym sercu miejscowości, odbywa się wiele wydarzeń, takich jak koncerty, Dni Wina Caldaro i przede wszystkim jarmark bożonarodzeniowy.
Warto również wspomnieć, że obok pięknej barokowej fontanny, pośrodku placu znajduje się kościół parafialny, o którym po raz pierwszy wspomniano już w 1191 r. W wyniku pożaru w XIV wieku, świątynia została prawie całkowicie zniszczona i przebudowana. Tylko dzwonnica o wysokości 72,5 m pozostała nienaruszona. Wewnątrz znajduje się ołtarz główny z pięknym marmurowym, intarsjowanym i polichromowanym tabernakulum, drewniane organy oraz freski tyrolskiego malarza Josefa Schöpfa.
W Caldaro, kilka kroków od centralnego placu, znajduje się również Prowincjonalne Muzeum Wina Południowego Tyrolu. Wystawiane w nim eksponaty przedstawiają historię wina na tym terenie.
Architektura i dekoracje
Historyczne centrum Caldaro ma typowy styl architektoniczny Oltradige (tzw. Überetscher Baustil). Jest on mieszanką północnoeuropejskiego gotyku i południowego renesansu. Można go znaleźć przede wszystkim w szlacheckich rezydencjach zbudowanych w latach 1550-1616.
Najmniejszą, a zarazem najstarszą grupę stanowią Ladynowie, zamieszkujący Val Gardena i Alta Badia w Dolomitach. Posługują się językiem retroromańskim, który powstał z łaciny ludowej i prajęzyka retyckiego, gdy Rzymianie zdobyli Alpy w I w. p. n. e.
Muszę przyznać, że dekoracje bożonarodzeniowe w tej i okolicznych mieścinkach, to niekonwencjonalne kompozycje, które idealnie wpisują się w architekturę miasta. Drewniana stolarka okienna i drzwiowa, elewacje w stonowanych odcieniach, wszystko jakby niezakłócone współczesnością. To w tym regionie stawia się właśnie na rzemieślnictwo drewniane. Przechadzając się po maleńkich uliczkach miasteczka, poczuć się można magicznie, jak sprzed 100 lat…
Dekoracje pozbawione są dużej ilości plastiku, fluorescencyjnych kolorów. Stawia się tutaj raczej na neutralne, ciepłe kolory, a przede wszystkim naturalne materiały takie jak: igliwie, tkaniny, drewno. Wszystko inscenizowane w taki sposób, jakby planował to dekorator sprzed kilku dekad. Ma się wrażenie, że każda lampeczka, to delikatny płomyk, oświetlający to jakże klimatyczne miasteczko.
A teraz chodźcie za mną…
Gdzie zjeść
A na jedzenie wpadnijcie tutaj: Rottenburger Keller.
P. S. Zdjęcia miasteczka udało mi się zrobić późnym wieczorem, kiedy miejscowość była zupełnie pusta. W tych stronach zasada otwartych lokali do późnego wieczoru, często po prostu nie funkcjonuje.
Pozdrawiam!
Maddalena
Dziękuję Ci za przeczytanie mojego artykułu!
Starałam się włożyć w niego całe moje serce, bo napisałam go z myślą o Tobie!
Jeżeli uważasz, że przydałby się jeszcze komuś innemu, zapraszam do udostępnienia. Będzie mi też miło jeżeli zostawisz swój komentarz tutaj na blogu, lub na Facebooku, na którym znajdziesz jeszcze więcej ciekawych treści!
Do bezpośredniego kontaktu zapraszam Cię przez e mail: wloskiwehikulczasu@gmail.com
