Czym jest Canto a tenore?
Canto a tenore, czyli sardyński śpiew tenorowy, rozwinął się w kulturze pasterskiej Sardynii, prawdopodobnie już w czasach starożytnych. Jest formą śpiewu tworzonego przez grupę czterech mężczyzn, przy użyciu różnych głosów. Wokaliści wykonujący go ustawiają się w charakterystycznym kręgu, bez obecności dyrygenta.
Śpiew tenorowy można opisać jako śpiew solowy, któremu w harmonii towarzyszy trzyczęściowy chór wokalny. Solista, zwany sa boghe, śpiewa poetycki tekst w języku sardyńskim, podczas gdy pozostali trzej chórzyści: su bassu, sa contra, sa mesu boghe, towarzyszą mu wypowiadając nielogiczne sylaby, emitując tym samym charakterystyczne gardłowe dźwięki. Sukcesja muzyczna nie jest zatem z góry ustalona w sztywnych sekwencjach, a dzięki niej wokaliści mają możliwość wyrażenia swojej wrażliwości muzycznej, siebie samych, w zawsze inny, oryginalny i niepowtarzalny sposób.
9 października 2006 r. Canto a tenore został wpisany na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.
Rodzaje Canto a tenore
Repertuar śpiewu tenorowego dzieli się na trzy główne grupy:
– boghe sèria – (spokojna, wolna piosenka), zwana także boghe e notte (w j. polskim “piosenka nocna”). Jest to jedna z pieśni związanych z nocnymi serenadami;
– a muttos – to tenorowa wersja muttos, charakterystycznej sardyńskiej formy poetyckiej, z romantycznymi tekstami lub o treści humorystycznej, czy satyrycznej;
– boghe e ballu – to znaczy przy akompaniamencie tańców sardyńskich. Praktykowano go podczas imprez tanecznych.
Skąd pochodzi
Canto a tenore to tradycyjny śpiew, którego początki trudno jest zadatować.
Uważa się, że śpiew tenorowy narodził się jako naśladowanie głosów natury: su bassu – ryczenie wołu, sa contra – beczenie owiec i sa mesu – głos baranka. Natomiast śpiew solisty sa boche – uosabia samego człowieka, który tę naturę zdominował. Z kolei w miejscowości Tuva, zgodnie z tradycją, uważa się, że pasterze opracowali formy harmonicznego śpiewu, po to, aby nawiązać kontakt z istotami duchowymi. To one przenikają wszystkie rzeczy, zdobywając swoją siłę poprzez naśladowanie dźwięków zwierząt i przyrody.
Kiedy i gdzie jest praktykowany
Obecny obszar rozpowszechnienia się śpiewu tenorowego jest dość rozległy, ponieważ praktykowany jest w ponad sześćdziesięciu miastach w środkowej i północnej części wyspy. Wszystkie społeczności odpowiadają innemu sposobowi śpiewania: w rzeczywistości każda miejscowość opracowała z czasem swój własny kod, lokalny język muzyczny, zwany traju, trattu lub moda. Tenor praktykowany jest przede wszystkim w: Barbagia, Logudoro, Sassarese, Anglona, Gallura, górnej Ogliastra i Baronies. Podczas obrzędów Wielkiego Tygodnia (chida santa), można usłyszeć go w: Sassari, Sorso, Porto Torres, Nulvi, Castelsardo, Santu Lussurgiu, Cuglieri, Bonarcado, Orosei, Aidomaggiore, Bonnannaro, Bortigali, Bosa, Nughedu San Nicolò , Galtellì, Ghilarza, Aggius, Irgoli, Sennariolo, Tempio Pausania, Ottana. Poza tym wykonywany jest również podczas wszelkiego rodzaju letnich festynów, festiwali, wydarzeń religijnych, rodzinnych, a także w trakcie karnawału.
Zagrożenia związane z utraceniem tej tradycji
Śpiew tenorowy jest podatny na zmiany społeczno-gospodarcze, takie jak zaprzestanie uprawiania kultury pasterskiej, czy wzrost turystyki.
Należy jednak podkreślić, że praktyka śpiewu tenorowego jest dziś bardzo ożywiona. Nie zanotowano dokładnych danych na temat tego ilu profesjonalnych śpiewaków zajmuje się tworzeniem tej tradycji. Można stwierdzić, że jest ich około tysiąca. Co więcej są to w dużej mierze osoby młode. W wielu miejscowościach środkowej Sardynii, wykonywanie canto a tenore uważane jest za “modne”. Widocznie tradycja ta stała się częścią tożsamości młodych mieszkańców wyspy, którzy poczuli się odpowiedzialni za spuściznę swoich przodków.
Pozdrawiam ciepło!
Maddalena
Dziękuję Ci za przeczytanie mojego artykułu!
Starałam się włożyć w niego całe moje serce, bo napisałam go z myślą o Tobie!
Jeżeli uważasz, że przydałby się jeszcze komuś innemu, zapraszam do udostępnienia. Będzie mi też miło jeżeli zostawisz swój komentarz tutaj na blogu, lub na Facebooku, na którym znajdziesz jeszcze więcej ciekawych treści!
Do bezpośredniego kontaktu zapraszam Cię przez e mail: wloskiwehikulczasu@gmail.com
Źródło miniaturki: https://lh3.googleusercontent.com/proxy/g6fECcUXXLWeSYHnp4Ua5I1Cm9wrwFtDt_cPi5rX8MMYilp35ysRruGaDTmRHUVLfZKof04iVxNsvtt9S54WmSpcte1VlSMkoS6FYuSrkA7cWyRFND1JfdfXUmfZRnoEQfgg3UsPY6Q-KgKMyFktYr0
