Ona była po prostu piękna i nawet na niewierzących robiła wrażenie…
Sardyńczycy to tradycjonaliści i w dużej mierze praktykujący chrześcijanie. Stwierdzenie, że Włochy to kraj laicki, nie sprawdza się w szczególności 15 sierpnia, w dzień Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (Matki Boskiej Zielnej) w Alghero.
We wstępie chciałabym zaznaczyć, że wpisem tym nie namawiam moich czytelników do pobożnego udziału w wydarzeniu, ponieważ wyraźnie nie współgra on z powściągliwym charakterem wiary chrześcijańskiej. Nie ukrywam jednak, że dla osób wierzących, udział w przedstawionej niżej ceremonii wielbiącej Maryję, będzie na pewno wyjątkowym doświadczeniem. Co więcej, w polskich kościołach mamy do czynienia głównie z “Bożym Grobem”, a wystawienie rzeźby śpiącej Madonny spotkać można właśnie na Sardynii…
Przejdźmy zatem do kilku istotnych szczegółów!
Historyczny obrzęd śpiącej Madonny
W Alghero istnieje rytuał, który bardziej niż jakikolwiek inny, przybliża pobożność maryjną. Wniebowzięcie NMP jest jednym z najstarszych i najważniejszych świąt maryjnych. Ma ono wskazywać ważność postaci Maryi w świecie chrześcijańskim, jako nowej Ewy. Stąd wywodzi się potrzeba specjalnego dnia, celebrującego przyjęcie do nieba ciała i duszy Dziewicy jako Matki Bożej.
W historii sztuki Madonna u kresu swojego ziemskiego życia przedstawiana jest na dwa sposoby: zabrana do nieba poprzez wielbiące ją anioły, albo też leżąca na łożu śmierci. Ten drugi wizerunek “śpiącej Madonny” został przyjęty i rozpowszechniony przede wszystkim przez Kościół Wschodni, poparty przez apokryfy (czyli księgi o tematyce biblijnej, uważane za nienatchnione i niewchodzące w skład Kanonu Biblii), dotyczące ostatnich chwil życia Dziewicy Maryi.
Niewątpliwie rozpowszechnienie się kultu śpiącej Madonny w rejonie Morza Śródziemnego, a zwłaszcza na Sardynii, jest spowodowane bizantyjskim kościołem. Nie wolno nam zapominać o władzy sprawowanej na wyspie, od VII do IX w., przez greckich metropolitów.
Uroczysty obrzęd, a raczej pompatyczność i skrupulatność rytuału, ubieranie rzeźby przedstawiającej Maryję, procesja i pieśni, mają wyraźnie kataloński charakter. Zauważalny jest w miastach, w których występowała dominacja katalońsko-aragońska: Alghero, Cagliari, Selargills, Decimomannu, Sassari, Nulvi, Ploaghe, Lula, Cabras, Siurgus Donigala, Dorgali. Rytuał ten w zależności od miejscowości odbywał się w nieco odmienny sposób. W niektórych miastach, szczególnie katalojęzycznych, aż do drugiej połowy XIX w. współbracia Świętego Krzyża odgrywali rolę apostołów wokół trumny Matki Boskiej.
Jak przebiega święto
Zgodnie z tradycją uroczyste święto religijne rozpoczyna się w wigilię Wniebowzięcia NMP, czyli 14 sierpnia. Wtedy to wiernym udzielna jest pokuta, a na środku kościoła wystawiana jest teatralnie rzeźba śpiącej Madonny, na bogato zdobionym łożu z baldachimem. Postać ubrana jest w błękitne, satynowe szaty ze szlachetnym haftem i ozdobami ze złota, srebra, koralu i pereł, a na głowie ma koronę. Wierni czcić ją mogą pocałunkiem stóp, przyodzianych w srebrne sandały. Z opisu wyraźnie wynika, że całość ceremonii i sposób ozdobienia samej rzeźby nie do końca ma związek z obrządkiem chrześcijańskim, bo z racji na jego wystawność, ma on wręcz charakter pogański.
Kiedyś dźwięk dzwonów i strzałów artyleryjskich ogłaszał ludowi początek obchodów liturgicznych. Cała uroczystość odbywała się przy udziale urzędników miasta ubranych w szaty konsularne, radnych i kapituły, która prowadziła uroczyste nieszpory. W dniu 15 sierpnia odbywała się pompatyczna procesja na ulicach miasta.
Obecny charakter całej ceremonii nie jest tak bardzo autentyczny, jak ten sprzed wieków. Uroczystości najbardziej zbliżone do tych z przeszłości mają miejsce do dziś w miastach takich jak Eltx, a także Palma de Mallorca, Tarragona i Barcelona.
Gdzie i kiedy można ją spotkać
Śpiącą piękność spotkać można 14 sierpnia w katedrze pw. Świętej Maryi (w j. włoskim Cattedrale di Santa Maria), przy Piazza Duomo 2 w Alghero. Procesja odbywa się najczęściej w trakcie dopołudniowej mszy świętej 15 sierpnia.
Udanego świętowania!
Maddalena
Dziękuję Ci za przeczytanie mojego artykułu!
Starałam się włożyć w niego całe moje serce, bo napisałam go z myślą o Tobie!
Jeżeli uważasz, że przydałby się jeszcze komuś innemu, zapraszam do udostępnienia. Będzie mi też miło jeżeli zostawisz swój komentarz tutaj na blogu, lub na Facebooku, czy Instagramie, na których znajdziesz jeszcze więcej ciekawych treści!
Do bezpośredniego kontaktu zapraszam Cię przez e mail: wloskiwehikulczasu@gmail.com
