Valle D’Aosta to malowniczy region północnych Włoch, z największym wzniesieniem Monte Bianco, zwanym również Królem Alp (Re delle Alpi). To obszar o wielu cechach kulturowych (np. w dialekcie, kuchni, architekturze i sztuce), nawiązujących bezpośrednio do typowo francuskich.
Z racji na to, że narciarz ze mnie nietęgi, wyjeżdżając w te strony w zimie, musiałam znaleźć alternatywę dla tego, dość ekstremalnego w moim mniemaniu, sportu. W Dolinie Aosty podziwiać mogłam najpiękniejsze panoramy, z bajkowo wpisanymi w krajobraz zamkami, z różnych epok historycznych.
Ten przepiękny obszar zdobią liczne wieże i fortece, które rozsiane są praktycznie po całym regionie. Niektóre są w całkowitej ruinie, podczas gdy inne dobrze zachowane, są nadal zamieszkałe, albo znajdują się w nich muzea regionalne.
Castello Reale di Sarre
ADRES: Fraz, Frazione Lalex, 88, 11010 Sarre AO
Zamek Reale di Sarre znajduje się w miejscowości Lalex. Widać go na charakterystycznym cyplu, powyżej drogi krajowej do Monte Bianco. Ze wzniesienia, na którym usytuowana jest twierdza, rozciąga się niesamowita panorama na Alpy i dolinę z licznymi zabudowaniami.
Stworzony został w 1710 r. przez Giovanniego Francesco Ferrod z Arvier, na pozostałościach starego fortu z 1242 r. W 1869 r. zakupił go sam król Włoch Vittorio Emanuele II, który odnowił posiadłość. Używał jej jako rezydencji podczas polowań w Dolinie Aosty, a także w trakcie wypraw do valle di Cogne, Rhêmes i Valsavarenche.
W tym też okresie odrestaurowano zamek, podwyższono wieżę i zbudowano nową stajnię. Wnętrza zostały całkowicie odnowione i zmodernizowane. Za ich wyposażenie odpowiedzialny był sam Kustosz Pałacu Królewskiego w Mediolanie, który sprowadził meble z innych rezydencji królewskich.
Kolejno z zamku korzystał też następca Vittorio Emanuele, Umbero I, który również traktował to miejsce jako siedzibę podczas polowań. Wtedy to ozdobiono wnętrza dekoracją malarką i licznymi trofeami, zdobytymi podczas polowań – rogami koziorożców i kozic.
Twierdza była też zamieszkiwana na wakacje przez królową Marię José, nawet w latach po upadku monarchii.
W 1989 roku władze regionu Valle d’Aosta zakupiły kompleks, aby go odrestaurować. Obiekt, który wygląda jak podłużna bryła z kwadratową wieżą umieszczoną pośrodku, stanowi obecnie jedyne w swoim rodzaju muzeum obecności Savoyów w Dolinie Aosty.
Castello di Aymavilles
ADRES: Località Castello, 1, 11010 Aymavilles AO
Kolejny zamek stoi w centrum wioski Aymavilles, na morenowym reliefie. Jego cztery cylindryczne wieże, zostały dodane do istniejącego wcześniej korpusu centralnego, przez szlachcica Aimone di Challant, w połowie XIV wieku. W około 1730 r. baron Giuseppe Felice di Challant, dodał arkady między wieżami i zlikwidował wiele obronnych elementów budowali, nadając wnętrzom barokowy wygląd.
Po wymarciu rodziny Challant zamek przeszedł w ręce kilku kolejnych właścicieli. Nabyty w 1970 roku przez władze regionu Doliny Aosty, jest obecnie poddawany renowacji i modernizacji, mającej na celu udostępnienie go zwiedzającym.
Castello di Saint-Pierre
ADRES: SR22, 11010 Saint-Pierre AO
Zamek Saint Pierre położony na skalistym wzniesieniu w miejscowości Tache, posiada charakterystyczne cechy bajkowego stylu. Zdobią go urocze wieżyczki (dobudowane dopiero w XIX w.), które przypominają te z baśni Disneya. Przy fortecy znajduje się również przeuroczy kościółek pw. Św. Piotra, który idealnie dopełnia zabudowania wzniesienia.
Pierwotna budowla pochodzi prawdopodobnie z XII wieku, ponieważ w słynnym dokumencie Carta delle Franchigie, z 1191 r., pojawiają się nazwiska braci de castro Sancti Petri, współwłaścicieli części fortecy. Wśród następnych posiadaczy, na wyróżnienie zasługuje Pietro Filiberto Roncas, który rozbudował zamek i wydawał w nim liczne przyjęcia.
Od XVII wieku budowla uległa pewnym przemianom, a przede wszystkim kilkakrotnie zmieniał właścicieli, aż do dnia dzisiejszego. Obecnie jest własnością Gminy Saint Pierre i służy jako siedziba Regionalnego Muzeum Przyrodniczego.
Castello Sarriod de La Tour
ADRES: SS26, Via del Piccolo S. Bernardo, 20, 11020 Saint-Pierre AO
Istnienie szlacheckiej rodziny Sarriod, powiązanej politycznie, ale nie przez więzi pokrewieństwa z panami Bardu, jest potwierdzone już od XII wieku. Jednak początki historii zamku są niejasne. Położony w Saint-Pierre na płaskim terenie niedaleko drogi krajowej, otoczony jest winnicami, idealnie wpisującymi się w zabudowania.
Do najstarszych części należała kaplica i centralna, kwadratowa wieża (donżon) otoczona murami, podobnie jak większość twierdz Doliny Aosty z X-XII wieku.
W 1420 roku Jean Sarriod zbudował prawdziwy zamek, w którym wieża zwana turris Sariodorum istniała już od XIV wieku, pełniąc funkcje reprezentacyjne, poprzez dodanie szeregu brył do istniejącego wcześniej donżonu. Z interwencji tej pochodzi budowa spiralnych schodów wieży i wstawienie charakterystycznych dla XV wieku w Dolinie Aosty, kamiennych okien z krzyżem.
W 1478 r. syn Jeana, Antoine Sarriod de la Tour, przekształcił kaplicę poświęconą Madonnie i św. Janowi Ewangeliście, przy okazji wykonując zewnętrzne freski z Ukrzyżowaniem i Św. Krzysztofem, oraz wznosząc małą dzwonnicę.
W skrzydle północnym na parterze znajduje się duże pomieszczenie gospodarcze, z drewnianym dachem. Natomiast na piętrze mieści się tak zwany „pokój głów”, który swoją nazwę zawdzięcza dekoracji drewnianego stropu.
Pod koniec XV wieku mury wyposażono w baszty obronne na planie koła i półkola, a nowe wejście do zamku otwarto od strony wschodniej, ostrołukowym portalem i rzeźbioną archiwoltą z herbem Sarriod.
W XVI wieku dobudowano skrzydło, które obecnie stanowi elewację wschodnią. Wieża w narożniku północnym pochodzi z XVII wieku, a fragmenty malowideł ściennych i stiukowy kominek, to dzieło z pierwszej połowy XVIII wieku.
Zamek pozostawał własnością rodziny Sarriod de la Tour do 1923 roku, a następnie przeszedł w ręce familii Bensa z Genui. Od 1970 roku należy do Autonomicznego Regionu Valle d’Aosta.
Castello di Fénis
ADRES: Frazione, Località Chez Sapin, 1, Fénis AO
W przeciwieństwie do innych zamków, zbudowanych do celów wojennych i obronnych, twierdza Fénis nie znajduje się na szczycie cypla, ale na niewielkim wzgórzu bez naturalnych zabezpieczeń.
Łącząc cechy fortyfikacji z elementami rezydencji szlacheckiej, była w rzeczywistości prestiżową siedzibą reprezentacji głównych członków rodu Challant. To oni nadali jej imponujący aparat obronny, a także eleganckie dekoracje malarskie, symbole władzy i prestiżu.
Wieżyczki i mury z krenelażem zostały dobudowane w połowie XIV wieku przez Aimone di Challant, do istniejącej już poprzednio głównej wieży, będącej wcześniej zwykłą rezydencją wicehrabiego Gotofredo II.
Zamek Fénis należał do władców Challant do 1716 roku, kiedy to został podarowany hrabiemu Baldassarre Castellari z Saluzzo Paesana. Wydarzenia, które naznaczyły historię tej rodziny, doprowadziły dwór do powolnego upadku, co było zapowiedzią jego porzucenia, w wyniku którego przekształcono go w dom wiejski: pomieszczenia na parterze służyły jako stajnie, a piętro jako stodoła.
Odzyskanie twierdzy jest zasługą Alfredo d’Andrade, który kupił zamek Fénis w 1895 roku i po odrestaurowaniu najbardziej zrujnowanych części, podarował go państwu.
Zamek Fénis ma plan pięciokątny. Donżon zamknięty jest w podwójnej obudowie z wieżami wartowniczymi połączonymi pomostem. W jego wnętrzach podziwiać można drewniane balkony zdobione dekoracją malarską, przedstawiającą grupę mędrców i proroków niosących zwoje, na których widoczne są przysłowia i morały w języku starofrancuskim. Wreszcie wschodnią ścianę zdobią obrazy z wizerunkami Zwiastowania i św. Krzysztofa, przypisywane malarzowi bliskiemu szkole Jaquerio i datowane na około 1425-30. Obecnie budynek jest własnością Autonomicznego Regionu Valle d’Aosta.
Castello di Cly
ADRES: Frazione Saint Denis Capoluogo, 42, 11023 Saint-denis AO
Castello di Cly to forteca w połowicznej ruinie, która romantycznie wpisuje się w pejzaż Alp. Składa się z masywnego, centralnego donżonu otoczonego dużym murem. Przy fortecy znajdują się również elementy romańskiej kaplicy pw. Św. Maurizio, a także pozostałości średniowiecznych fresków, przedstawiających anioły, świętych i ewangelistów.
Zamek pochodzi prawdopodobnie już z początków XI w., a pierwsza oficjalna wzmianka na jego temat, znajduje się w dokumentach z początków XIII w. Najpierw zamek należał do rodziny Challant z gałęzi Cly. Członkiem tej familii był prawdopodobnie Bosone IV, syn wicehrabiego Aosty Bosone III, który fortecę otrzymał jako lenno od hrabiów Sabaudii, w połowie XIII wieku.
Po śmierci Bosone IV zamek przeszedł w ręce jego syna Bonifacio I, a w 1337 roku odziedziczył ją kolejno Pietro (syn Bonifacio I), wściekły i arogancki człowiek, który tyranizował swoich poddanych i przeciwstawiał się hrabiemu Amedeo IV Sabaudzkiemu. Ostatecznie pozbawiono go tytułu i skonfiskowano jego majątek. Od 1376 roku zamek stał się bezpośrednią własnością rodu Savoyów. Wtedy to zmodernizowano budowlę i zaopatrzono ja w bieżącą wodę. Rodzina Savoyów zarządzała twierdzą przez około dwa wieki. W 1634 roku przejęła go rodzina Roncas z Châtel-Argent.
Pod koniec XVII wieku został opuszczony, a część jego kamieni wykorzystano do budowy wygodniejszego domu w Chambave. Dla zamku był to początek nieubłaganego upadku, który przekształcił go w obecną ruinę. W XX w. został jednak przejęty przez historyka Tancredi Tibaldi, który kupił budynek w imieniu gminy Saint-Denis, w której był burmistrzem. Forteca jest otwarta dla publiczności, a latem można ją częściowo zwiedzać z przewodnikiem.
Pozdrawiam!
Maddalena
Dziękuję Ci za przeczytanie mojego artykułu!
Starałam się włożyć w niego całe moje serce, bo napisałam go z myślą o Tobie!
Jeżeli uważasz, że przydałby się jeszcze komuś innemu, zapraszam do udostępnienia. Będzie mi też miło jeżeli zostawisz swój komentarz tutaj na blogu, lub na Facebooku, czy Instagramie, na których znajdziesz jeszcze więcej ciekawych treści!
Do bezpośredniego kontaktu zapraszam Cię przez e mail: wloskiwehikulczasu@gmail.com
